Rembrandt en Jan Six in Museum het Rembrandthuis

Een niet alledaagse vriendschap. Dat is wat – zo ver wij weten – Rembrandt van Rijn met de Amsterdamse patriciër Jan Six verbond. Bewijsstukken van deze vriendschap worden nu in Museum het Rembrandthuis tentoongesteld. Deze zijn vooral van Rembrandts hand afkomstig of werden beïnvloed door de vruchten van Rembrandts creativiteit, die direct met Jan Six te maken hebben. 

Wij spreken van het portret van Jan Six dat Rembrandt in 1647 etste, en de tekeningen die Rembrandt eraan voorafgaand maakte om tot de uiteindelijke compositie van de ets te komen. Drie zulke tekeningen zijn bewaard gebleven, twee ervan in de Collectie Six die tot vandaag de verzameling van de familie beheert. Op éen van de tekeningen zijn zelfs de sporen van het doordrukken op de koperplaat te zien. Want dat moest gebeuren om de lijnen van de compositie op de koperplaat vast te leggen en vervolgens de ets te kunnen maken. Daarmee was Rembrandt niet in een keer klaar. Hij maakte proefdrukken en veranderde het werk tussendoor steeds weer een beetje. Ook al moeten wij vandaag – "zoek de verschillen" – écht goed kijken om de correcties van de meester waar te kunnen nemen. Van bijna alle versies is een exemplaar vertegenwoordigd op deze tentoonstelling in het Rembrandthuis. Op één na, die tot een van de zeldzamere staten hoort.

Van de koperplaat werden tot ver in de 20ste eeuw afdrukken gemaakt, wat de kwaliteit van de meer recente afdrukken niet bepaald ten goede kwam. En de koperplaat zelf, ook uit de collectie Six, is eveneens in de tentoonstelling te bewonderen.

Naast deze portretprent vervaardigde Rembrandt ook een ets als titelprent voor Jan Six' dichtbundel Medea. Dit werk, gebaseerd op een antiek mythologisch verhaal, hield Six rond dezelfde tijd bezig en ook hiervan is nu een exemplaar in het Rembrandthuis te bewonderen. Er bestaan nog meer werken die Rembrandt voor Jan Six maakte, zoals twee tekeningen in Six' Album Amicorum en het wereldberoemde geschilderde portret in een rode mantel. Deze moeten wij hier missen.

Maar er is genoeg te zien om je te verbazen over de band tussen de zoon van een bakker die in deze jaren een geniale kunstenaar in de hoogtijdagen van zijn carrière was, en een rijk geboren telg uit een elitaire Amsterdamse familie. Een vrienschappelijk band dat bestond vóór de één in (ook financiële) moeilijkheden raakte en de ander aan zijn bestuurlijke loopbaan begon, waarin hij het uiteindelijk ook tot burgemeester schopte. Een band dat ook na het verbroken was, anderen nog tot eigen (of gekopieerde) en soms best sympathieke kunstwerken inspireerde.

De tentoonstelling "Rembrandt en Jan Six. De ets en de vriendschap" in Museum het Rembrandthuis is nog te zien tot en met 3 september 2017.

Omdat Jan Six zo in de belangstelling staat, natuurlijk mede door het recente boek van Geert Mak, heeft Kukullus ook een rondleiding in de voetsporen van Jan Six door Amsterdam ontwikkeld. En wat is nu leuker dan uw bezoek aan deze tentoonstelling in Museum Rembrandthuis te combineren met deze bijzondere stadswandeling? Neem gewoon contact op voor een offerte en een afspraak.