Deze winter staat Utrecht helemaal in het teken van de Caravaggisten - een groepje schilders uit Utrecht die naar Rome reisden en daar in de ban van de kunst van Caravaggio raakten. Michelangelo Merisi da Caravaggio (genoemd Caravaggio) was een spraakmakende kunstenaar - in meerderlei opzicht. Hij en zijn navolgers Bartolomeo Manfredi en Jusepe de Ribera, (genoemd Lo Spagnoletto), waren van grote invloed op een heleboel schilders in Italië die zich de stijl van Caravaggio eigen maakten en er hun persoonlijke draai aan gaven. Bij deze groep horen de jonge Utrechtse schilders Hendrick ter Brugghen, Dirck van Baburen en Gerrit van Honthorst. 

Na de terugkeer van deze drie schilders naar Utrecht maakten ook deze stad en Nederland kennis met de dramatische stijl van clair-obscur schilderen, die Caravaggio en zijn omgeving handhaafden. Ook kunstenaars die zelf niet naar Rome en Italië reisden, zoals Abraham Bloemaert en Rembrandt van Rijn, werden door deze later caravaggisme genoemde stijl gestimuleerd. 

Het Centraal Museum in Utrecht toont tot en met 24 maart 2019 een omvattende tentoonstelling over schilderkunst van de Caravaggisten in Utrecht en Europa - aanleiding voor Kukullus om een hierbij passende stadswandeling in Utrecht  aan te bieden.

Utrecht in het hart van Nederland heeft veel verschillende facetten. Met grachten, stadskastelen, terrasjes, kerken met lange historie, leuke winkels en boutiques en ongebruikelijke musea. De gezellige stad met haar unieke Domtoren als landmark en oriëntatiepunt, de hoogste van heel Nederland, kijkt terug op een lange geschiedenis. Die gaat (minstens) terug tot aan de Romeinen. Utrechts cultuurgeschiedenis beleefde hoogtepunten als bisschopszetel in de middeleeuwen en in de Gouden Eeuw en heeft ook vandaag nog veel schatten te bieden.

Rondleiding langs bezienswaardigheden in de middeleeuwse bisschopsstad

Twee oude hoofdwegen in het centrum zijn de levendige Oudegracht met veel restaurants en winkels en de rustigere Nieuwegracht. Links en rechts van deze grachten valt veel te ontdecken. Van vredige verborgen hoekjes tot aan de highlights onder de bezienswaardigheden van Utrecht. Kom kijken en leer een charmante stad kennen. Beleef Utrechts culturele rijkdom tijdens een rondleiding dwars door de binnenstad en laat je verbluffen door de veelzijdigheid van deze stad. 

Het Domplein is het hart van de binnenstad van Utrecht, hier ligt de oorsprong van de stad waar in tijden van de Romeinen alles begon. Romeinse soldaten bewaakten hier van de eerste tot ver in de derde eeuw de grens van het Romeinse Rijk, de Limes.  Ze noemden deze plaats Traiectum (plek om over te steken) en aan deze benoeming dankt het huidige Utrecht nog steeds zijn naam.

Sindsdien vormt de plaats bij de eeuwen later gebouwde Dom van Utrecht het middenpunt van de stad. Want hier ontstonden na het vertrek van de Romeinen de eerste middeleeuwse kerkgebouwen en streken in de buurt ervan eerste bewoners neer. Hier ligt het oudste deel van de Utrechtse geschiedenis begraven, hier vinden internationale festivals, belangrijke herdenkingen en soms ook politieke demonstraties en protesten plaats.

Stadswandeling rond de Dom van Utrecht

Wij wandelen samen rond de Dom en verkennen zijn ontstaan, de gotische architectuur, de betoverende Pandhof met zijn geheimen en de imposante hoge Domtoren, met maar liefst 112 meter de hoogste van heel Nederland. 

Vrouwen van deugd en ondeugd

Bijna niet te geloven! Een Utrechtse brouwersvrouw pakt een houweel en valt ermee een keizerlijke burcht aan. Een godvrezende ziel laat zich voor de rest van haar leven in een piepkleine cel in een kerk inmetselen. Een andere zorgt voor gratis woonruimte voor behoeftigen. Weer een ander verheven geest moet achter een gordijn verstopt gaan om les aan de universiteit te kunnen volgen. Aan een fervente vrouwelijk aanhanger van de reformatie hebben wij de uitwerkingen van de beeldenstorm in Utrecht te danken. En een zwaarlijvige "Engelse hoer" vernield de goederenkraan van de stad. Moedige vrouwen, slimme vrouwen, tegendraadse vrouwen, geïnspireerde vrouwen, unieke vrouwen en wat hen met Utrecht verbindt. 

Tijdens deze stadswandeling door Utrecht hoort u meer over Trijn van Leemput, Cornelia Spaens, de kluizenares zuster Bertken, Maria van Pallaes, Anna Maria van Schurman en anderen.

Een stadswandeling langs plekken in de Domstad die deel uitmaken van de culturele geschiedenis van Utrecht in de Gouden Eeuw. In deze periode was Utrecht een stad van grote betekenis voor de Nederlandse schilderkunst. Mede dankzij meesters als Abraham Bloemaert, Hendrik Ter Brugghen, Gerard van Honthorst, Paulus Moreelse en andere kunstenaars, die internationaal faam verwierven.

Ook op andere culturele en maatschappelijke gebieden gebeurde er veel. Maar wanneer begon eigenlijk de Gouden Eeuw en wanneer eindigde hij? En hoezo überhaupt een eeuw van goud? Hoor het tijdens deze leuke wandeling door Utrecht.

Immigranten uit Duitse regio's hebben in de loop der eeuwen ook in Utrecht menig invloed uitgeoefend. De Rijn als verkeersverbinding was van groot belang voor de handel van de stad, en van Nederland, met gebieden verder boven aan de Rijn. Ook na het ontstaan van modernere transportmogelijkheden bleef Utrecht voor veel bezoekers uit Duitsland nog vaak een plaats van bestemming.

Wandel mee in de voetsporen van Duitse bijdragen uit geschiedenis, handel en architectuur in de domstad Utrecht. Duitse nalatenschappen in Utrechts kunst, cultuur en historie strekken van de relicten van middeleeuwse keizers en tonnen van bouwmateriaal, reizende kunstenaars, architecten, ambachtslieden en arbeiders tot aan ondernemers waarvan de winkelpanden soms nog steeds in gebruik zijn. 

Stadswandeling in de voetsporen van Abraham Bloemaert

Hij was buitengewoon productief en bouwde een reputatie op als vader van de Utrechtse schildersschool van de 17de eeuw. Abraham Bloemaert was mede-oprichter van het Utrechtse Sint Lucasgilde en van de Teekenschool. Tal van leerlingen leerden hun schildersvak in Bloemaert's werkplaats. Niet alleen zijn eigen zoons Hendrick, Cornelis en Adriaen maar ook zo bekende Nederlandse schilders als Gerard van Honthorst en Hendrick ter Brugghen, Jan Both, Cornelis van Poeleburg, Jan van Bijlert, Nicolaes Knüpfer en Jan Baptist Weenix kregen les in zijn atelier.