Daubigny, Monet en Vincent van Gogh in het Van Gogh Museum

Alles draait om het landschap bij deze drie meesterlijke schilders. Claude Monet en Vincent van Gogh hebben al cultstatus bereikt. Daubigny is bij het grote publiek onbekender. Daarin brengt het Van Gogh Museum in Amsterdam nu verandering, met een oogstrelende tentoonstelling, te zien van 21 oktober 2016 tot en met 29 januari 2017.

Wat hebben deze drie kunstenaars nu met elkaar te maken? Charles-François Daubigny (1817-1878), Claude Monet (1840-1926) en Vincent van Gogh (1853-1890) zijn niet precies generatiegenoten. Maar zij werden wel door elkaar beïnvloed, met name de jongere door de ouderen: Monet en Van Gogh door Daubigny. Maar ook deze laatste, en de oudste van de drie, liet zich op latere leeftijd door de impressionisten en hun losse en vaak kleurrijke schilderstijl inspireren.

Het werk van drie meesterlijke schilders naast elkaar

Hun verschillen in stijl en artistieke opvatting zijn mooi te vergelijken wanneer werk met verwante sujets direct naast elkaar hangt. Zoals bijvoorbeeld op de eerste verdieping van het museum het geval is met drie schilderijen van bloeiende fruitbomen – iets waar wij nu aan het begin van de winter alleen maar naar kunnen uitkijken.

Waar we bij Daubigny een sappig groene boomgaard zien met een heldere hemel die bijna de bovenste helft van het doek inneemt, kiest Monet voor pasteltinten en een hogere horizon die nog maar een streepje lichtblauwe lucht overlaat. Wij zien bloeiende fruitbomen van boven en het vibrerende licht dwarrelt door de talloze takken met witte bloesem.
Ook bij Vincent van Gogh reiken de bloeiende bomen tot bijna aan de bovenste rand van het schilderij. Maar zijn penseelvoering is expressiever dan bij Monet en vergeleken met Monet lijken de takken aan Van Goghs bomen bijna gespierd te zijn, zo als zij met blauw-paarse schaduwpartijen en omlijningen uit de stralend groene grond komen. Vincent Van Gogh gebruikte velle kleurstrepen die vooral bij de bloesem een reliëfachtig karakter krijgen.

Veel natuur, boten om in te schilderen en een mislukte kat

Alle drie waren schilders die de natuur in trokken en hun onderwerpen ter plaatse vastlegden, zij het dat werk deels in het atelier nog voltooid werd. Voor het vastleggen van motief en beelduitsnede werd soms creatief te werk gegaan. Charles-François Daubigny was geboeid door schemering en maanlicht en de lichteffecten die deze verschijnselen teweeg brengen. Hij liet een boot ombouwen tot atelier en kon zo op het water drijvend schilderen. Dit deed Claude Monet hem na en ging daarmee al werkend op de Seine schipperen.

Vincent van Gogh bewonderde Daubigny en bracht zijn laatste maanden in het plaatsje Auvers door dat ook Daubignys woonplaats was geweest. En hij kon niet anders en moest direct diens weduwe en de prachtige tuin van Daubigny bezoeken. Hij maakte er twee schilderijen en een olieverfschets. Van de twee uitgewerkte schilderijen in breed formaat schonk hij er één versie aan mevrouw Daubigny. De versie in de tentoonstelling in het Van Gogh Museum is een prachtig kleurrijk werk. Ook al zouden wij de kat op de voorgrond van de tuin, die daar door het gras loopt, gerust ronduit mislukt kunnen noemen. Dit was blijkbaar een bijzaak tijdens Vincents werk voor een soort eerbetoon aan een door hem bewonderde meester. En het doet zeker geen afbreuk aan het kijkplezier in deze tentoonstelling.

De tentoonstelling Daubigny, Monet, Van Gogh biedt onthullende inzichten in de schilderkunst van de tweede helft van de 19de eeuw. Wilt u zich écht in de kunst van Vincent van Gogh verdiepen? Combineer dan een bezoek aan deze expositie met een privé rondleiding in het Van Gogh Museum in Amsterdam.