Tentoonstelling over slavernij in het Rijksmuseum, met een brief aan Johan Maurits van Nassau Siegen

In het Rijksmuseum in Amsterdam werd gisteren na een lange periode van onderzoek en voorbereiding de tentoonstelling over slavernij geopend. In klein comité weliswaar en voorlopig alleen te bezichtigen door enkele groepen scholieren. Hopelijk kunnen snel meer mensen volgen wanneer geplande versoepelingen van de coronamaatregelen in de praktijk omgezet kunnen worden. Zo kan hopelijk gauw ook een groter publiek deze zo belangrijke tentoonstelling beleven. Aan de hand van de verhalen van tien personen belicht deze expositie hoe verschillend het perspectief en het noodlot kan zijn, waarmee mensen direct (en indirect) deel uitmaakten van het gruwelijke en mensonterende systeem van slavernij. 

Surapati, een van de tien hoofdrolspelers in de tentoonstelling over slavernij in het Rijksmuseum in Amsterdam. Hij werd een nationale held in Indonesië. Hier verschijnt hij op een portret van Cornelia van Nijenrode en Pieter Cnoll van 1655, geschilderd door Jacob Coeman. 

Een van de objecten van de Slavernij-tentoonstelling in het Rijksmuseum is een vandaag merkwaardig aandoende brief van Pieter Mortamer, directeur in Luanda in West-Afrika, aan Johan Maurits van Nassau-Siegen, met advies over passende geschenken aan de koning van Congo. Genoemd wordt hierin een trompetspelende 'zwarte jongen' als geschikt cadeau (hier een link naar de brief). De relatie met de Afrikaanse heerser moest vanwege de slavenhandel goed onderhouden worden. Deze brief hoort samen met vele anderen bij het nalatenschap van Johan Maurits' correspondentie die in het koninklijk archief van Nederland bewaard is gebleven. Naar aanleiding van het huidige onderzoek naar de Nederlandse koloniale geschiedenis en de rol die Nederland in de geschiedenis van de slavernij speelde, werden nu 800 scans van archiefstukken van Johan Maurits van Nassau Siegen gedigitaliseerd en publiekelijk toegankelijk gemaakt. Dit gebeurde in het kader van een project om meerdere archiefbronnen voor dit onderwerp te digitaliseren. Op die manier staat de geïnteresseerde leken en onderzoekers steeds meer materiaal als bron voor meer kennis ter beschikking.  

19 mei 2021