Meesterwerken uit Wenen te gast in het Noordbrabants Museum

Rubens, Van Dyck, Rembrandt, Weenix - Voor kunstliefhebbers heeft het Noordbrabants Museum deze zomer een bijzonder snoepje aan te bieden: Bruiklenen van de Akademie der bildenden Künste in Wenen zijn naar 's-Hertogenbosch gekomen. Omdat de Akademie verbouwd wordt gingen sommige werken uit deze collectie op reis en kan het Noordbrabants Museum schilderijen en tekeningen van grote (en ook minder bekende) meesters uit de Lage Landen uit deze collectie laten zien.

Peter Paul Rubens laat zijn talenten met een erg dronken Silenus zien, Jan Davidsz de Heem schittert met een indrukwekkend groot pronkstilleven en het bloemstilleven van Rachel Ruysch is een werkelijk subliem voorbeeld van haar kunsten. Jan Asselijn, in Nederland misschien vooral bekend van zijn Zwaan in het Rijksmuseum, is een van de Italianisanten die in de tentoonstelling vertegenwoordigd zijn: Nederlandse schilders die naar Italië trokken en zuidelijke landschappen en genre scenes schilderden. Asselijn weet wel hoe je drama in een schilderij overbrengt en hij lijkt bij zijn groot doek Het Fort, een zuidelijk landschap bij zonsondergang, bijna naar Bob Ross gekeken te hebben toen hij de accenten van de wolkenpartijen schilderde. 

Dit zelfportret van Barent Fabritius als herder van ca. 1654-1656 hangt op zaal iets hoger dan andere werken, passend bij het perspectief dat de schilder zelf koos. We kijken naar hem op en hij kijkt vol zelfvertrouwen op ons neer. Wenen, Akademie der bildenden Künste.

De Gemäldegalerie van de Akademie der bildenden Künste in Wenen heeft ook uitzonderlijke portretten in bruikleen gegeven, waaronder niet alleen een jonge vrouw die de jonge Rembrandt in 1632 schilderde en die recentelijk al in de Lakenhal in Leiden te bewonderen was, in het kader van de tentoonstelling over de jonge Rembrandt in het Rembrandtjaar 2019. Met de jonge, 15jarige Antoon van Dyck, die zijn hoofd over zijn schouder gedraaid heeft en ons van onder zijn jeugdige krullen zelfbewust recht in de ogen kijkt, en de schilder Barend Farbritius als herder toont het Noordbrabants Museum ook twee markante zelfportretten van schilders. 

Jan Weenix, De witte pauw, 1693 (detail), uit de Akademie der bildenden Künste in Wenen. 

Niet minder spectaculair: Een reusachtige witte pauw van Jan Weenix. Ook al staan we vandaag waarschijnlijk minder snel onder de indruk van dood gevogelte, deze dramatisch diagonaal over het enorme doek heersende dode pauw boezemt ontzag in. Weenix' werk wordt vergezeld van schilderijen met vogels van de niet minder getalenteerde Melchior d'Hondecoeter, die juist door hun levendigheid tot ons spreken. 

 Het Fort, schilderij van Jan Asselijn, Wenen, Akademie der bildenden Künste

Gelukkig kon de tentoonstelling verlengd worden na dat Nederlandse musea vanwege de maatregelen tegen COVID-19 moesten sluiten. Zo is er nog tot en met 6 september 2020 gelegenheid om deze Nederlandse en Vlaamse meesterwerken uit de 17de eeuw in het Noordbrabants Museum in 's-Hertogenbosch te bewonderen. 

Prachtig bloemstilleven met pruimen van Rachel Ruysch, een van de weinige vrouwelijke schilders in de 17de eeuw. Rachel Ruysch was buitengewoon succesvol met haar werken, wat ons niet verbaast als we dit stilleven van dichtbij bekijken. Wenen, Akademie der bildenden Künste.

David Teniers II, detail van het schilderij 'De Heksenweiding', Wenen, Akademie der bildenden Künste. We zouden kunnen denken dat vrouwen die kunnen lezen. op zich al verdacht of gevaarlijk waren... 

Het oordeel van Paris van Peter Paul Rubens, olieverfschets, ca. 1601-1608, Akademie der bildenden Künste, Wenen. 

Detail uit een pronksstilleven van Jan Davidsz de Heem, uit de Akademie der bildenden Künste in Wenen, 1654. Om trek van te krijgen, als je er te lang naar kijjkt. 

Twee ruiters door de schilder Pieter van Laer, 1628-1630, Akademie der bildenden Künste, Wenen. Pieter van Laer was een Italianisant, een Nederlandse schilder die naar Italië trok om daar meer kennis en ideeën in zijn vak op te doen. Hij kreeg daar de bijnaam 'bamboccio' en naar hem werden vervolgens scharen van andere kunstenaars genoemd, die zo als hij naar Italië reisden en landschappen en alledaagse taferelen schilderden: de Bamboccianti. 

Het Noordbrabants Museum in s'-Hertogenbosch, het belangrijkste kunstmuseum in Den Bosch.