.JPG "Museumplein Amsterdam met Van Gogh Museum en Stedelijk Museum")
In 2017 viert Nederland 100 jaar De Stijl, want in 1917 verscheen de eerste uitgave van het tijdschrift De Stijl – een serie publicaties waaromheen een hele reeks kunstenaars en architecten actief waren. De artistieke stroming die hieruit voortkwam, werd vervolgens naar het tijdschrift genoemd. De drie grote namen uit hun midden zijn Piet Mondriaan, Theo van Doesburg en meubelmaker en architect Gerrit Rietveld. Het Centraal Museum in Utrecht eert de Utrechter Rietveld daarom dit jaar met een mooie tentoonstelling, te zien van 4 maart 2017 tot en met 11 juni 2017. Want Utrecht is niet alleen de plaats waar Rietveld woonde en werkzaam was. Hier staat ook zijn meesterwerk, het wereldberoemde Rietveld Schröderhuis, een icoon van het Nieuwe Bouwen en De Stijl en sinds 2000 opgenomen op de UNESCO Werelderfgoedlijst.
Van meubelmaker tot ontwerper
Gerrit Rietveld begon zijn loopbaan als ontwerper van meubels. Het beroep van architect heeft hij zich aansluitend in zelfstudie eigen gemaakt. In de tentoonstelling is te zien met welke uiteenlopende ontwerpen Gerrit Rietveld zich bezig hield. Toen hij nog in de werkplaats van zijn vader werkte, maakte hij bijvoorbeeld in 1905 nieuwe meubels voor het poortgebouw van het van oorsprong middeleeuwse Slot Zuylen aan de Vecht. Later verzorgde hij de vernieuwing van twee winkels aan het Oudkerkhof in Utrecht.
In 1917 opende hij zijn eigen werkplaats. Rietveld durfde steeds meer te experimenteren. Verschillende ontwerpen voor stoelen van zijn hand zijn vandaag beroemd, met name de rood-blauwe Rietveld-stoel, maar ook de Berlijnse stoel en de zigzagstoel genieten alom bekendheid. Een door Rietveld vervaardigde speelgoed kruiwagen en zijn bolderkar zijn ook in de tentoonstelling in het Centraal Museum te zien en geven, samen met documenten en foto's, een aardig kijkje in zijn privéleven.
Gerrit Rietveld neemt weliswaar een bijzondere positie in het artistieke milieu van zijn tijd in. Toch werkte hij niet geïsoleerd, hij stond in contact met een aantal mensen uit de omgeving van De Stijl met wie hij soms samenwerkte en ideeën uit kon wisselen. Naast Theo van Doesburg horen Bart van der Leck, Vilmos Huszár, Jacobus Johannes Pieter Oud, Robert van 't Hoff en Willem van Leusden bij deze groep kunstenaars en architecten.
Gerrit Rietveld als architect
Gerrit Rietveld was getrouwd met Vrouwgien Hadders en vader van zes kinderen. Toch bleef hij zijn familie niet helemaal trouw. Hij maakte in 1921 kennis met Truus Schröder-Schräder voor wie hij de herinrichting van een persoonlijke kamer ontwierp. Nadat twee jaar later haar man was overleden, ontwierp hij samen met haar aan de stadsrand van Utrecht 1923-1924 een huis voor haar en haar kinderen. Op de begane grond van dit Rietveld Schröderhuis had Rietveld tot 1933 ook een eigen atelier ingericht. Rietveld en Truus Schröder bleken dusdanig geestverwant dat er een relatie ontstond en vanaf 1957, na het overlijden van Rietvelds vrouw, woonden zij samen in het zelfontworpen Rietveld Schröderhuis.
Met het Rietveld Schröderhuis vestigde Rietveld internationaal zijn naam als architect. In het vervolg ontwierp hij tal van andere gebouwen, waaronder in Utrecht de Chauffeurswoning, woonblokken aan de Erasmuslaan en de Julianahal van de Utrechtse Jaarbeurs, het Nederlands paviljoen voor de Biënnale van Venetië, een paviljoen voor beelden in park Sonsbeek te Arnhem (herbouwd als Rietveld-paviljoen in het beeldenpark van het Kröller Müller Museum in Otterloo) en in Amsterdam het Academiegebouw voor de Kunstnijverheidsschool (vandaag Gerrit Rietveld Academie) en het Van Gogh Museum.
Een tentoonstelling om aan te raden. En als u hiervoor naar Utrecht komt, waarom de dag niet ook met een leuke stadswandeling verrijken?
